این مقاله تایید نهایی نشده است و صرفاً برای بررسی بصورت عمومی منتشر شده است. (غیر قابل استناد)
آموزشوپرورش استان کرمان، اداره‌کل، از مهمترین نهادهای تعلیم‌وتربیت و آموزش تحصیلی در استان کرمان.
نخستین ادارۀ آموزشوپرورش استان کرمان، با نام «ادارۀ علوم و معارف» در ۱۲۸۵ ش، توسط غلامعلی‌خان قزل‌ایاغ، تأسیس شد (دانشور، ص۵۸۱). این اداره، رسیدگی به امور آموزشی و تحصیلی دانشآموزان ایالت کرمان شامل استان‌های کنونی کرمان، بخش‌های جنوبی سیستان و بلوچستان و شرق هرمزگان را دربر داشت (نک: مظهری، ص۹۳؛ نک: «قانون تشکیل ... »، بش).
در ۱۲۸۹ ش، با توجه به افزوده شدن وظایف دیگری از قبیل آموزش عالی، امور فرهنگی ـ هنری و اوقاف به «وزارت علوم و معارف»، نام این وزارتخانه به «وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه» تغییر یافت («سیرتاریخی ... »، بش) و بر این اساس، ادارۀ علوم و معارف ایالت کرمان نیز به «ادارۀ معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه» تبدیل شد (نک: «قانون اداری ... »، بش؛ نک: دانشور، ص۵۸۱).
در ۱۳۱۷ ش، بنابر مصوبه فرهنگستان ایران، کلمه «فرهنگ» جایگزین «معارف» گردید و به موجب آن، «وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه» به «وزارت فرهنگ» تغییر نام داد (دانشور، ص۵۸۰)؛ همزمان با این تغییر در مرکز، ایالت کرمان نیز، طبق قانون تقسیمات کشوری، به استان هشتم ایران تبدیل شد («قانون اصلاح ... »، بش) و به تبع این تغییرات، «ادارۀ معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه ایالت کرمان» به «ادارۀ فرهنگ استان کرمان» تغییر نام داد (نک: دانشور، ص۵۸۱).
در دهه 1330 و ۱۳۴۰ ش، نظام آموزشی و جغرافیای استان کرمان دستخوش تغییرات گسترده‌ای شد. در این مدت، وزارت آموزش و پرورش و به تبع آن اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان تشکیل شد و به دنبال آن، تمامی وظایف مرتبط با مدارس و آموزش تحصیلی در این استان به این اداره‌کل محول گردید (نک: «قانون تفکیک ... »، بش؛ نک: دانشور، ص۵۸۰). همچنین منطقۀ بلوچستان و شرق هرمزگان کنونی از استان کرمان جدا گشته و در نتیجه فعالیت اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان، محدود به استان کنونی گردید (نک: «تصویبنامه ... »، بش؛ نک: «انحلال ... »، بش).
وظایف اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان، برابر با قانون اهداف و وظایف وزارت آموزشوپرورش عبارت‌اند از: تعلیم‌وتربیت دانشآموزان، نظارت و ایجاد هماهنگى در فعالیت‌هاى آموزشوپرورش، نظارت بر مدارس و مؤسسات آموزشی، توزیع منابع و تجهیزات آموزشی، برگزاری آزمون‌ها و امتحانات، ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره، برگزاری دوره‌های آموزشی، ایجاد بسترهای فرهنگی‌وهنری (برگزاری مسابقات در رشته‌های فرهنگی ـ هنری)، و همکاری با سایر ادارات و سازمان‌ها به منظور ارتقای سطح آموزشی و تربیتی در این استان (نک: «قانون اهداف ... »، بش).
در جریان نهضت انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) که در ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ ش به اوج خود رسید، اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان، همواره در صف اول مبارزات در این استان بود (یوسف‌زاده، ص۲۰۶). به‌سبب آنکه مدارس و مراکز فنی زیرنظر اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان هستند، بنابراین اقدامات انقلابی فرهنگیان، دانشآموزان و کارکنان اداری آنها، ذیل نقش این اداره‌کل بررسی می‌‌گردد.
اوج نقش‌آفرینی اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان، پس از به آتش کشیدن مسجد جامع شهر کرمان (مهمترین پایگاه تجمع انقلابیون)، در ۲۴ مهر ۱۳۵۷ و شهادت جمعی از مردم این شهر، در این روز بود که منجر به تعطیلی مسجد جامع شده بود («کرمان ... »، بش)؛ سه روز پس از آن، فرهنگیان کرمان، طی اعلامیه‌ای، ضمن محکوم کردن این هتک حرمت، اقدام به تعطیلی مدارس و تحصن در صحن اداره‌کل آموزشوپرورش کرمان کردند که شمار آنان در روز نخست حدود ۳۰۰ تن گزارش شد (روح‌الامینی و شاهرخی، ص۱۴۴). این تحصن در ۲۹ مهر به بیش از پنج هزار تن از استادان، معلمان، دبیران و دانشآموزان کرمان رسیده بود که پس از تعطیل کردن کلاس‌ها و تحصن در محوطۀ اداره‌کل آموزشوپرورش، قطعنامه‌ای شانزده ماده‌ای صادر کردند و در آن خواهان اعادۀ حیثیت به روحانیون، توضیح پلیس و سازمان امنیت در خصوص فاجعه مسجد جامع، غارت اموال عمومی و آزادی زندانیان شدند (همان‌دو، ص۱۵۰؛ یوسف‌زاده، ص۲۰۷)؛ در این تحصن و اعتراض‌ها برخی از معلمان همچون حجت‌الاسلام و المسلمین علی ایرانمنش* و عبدالحسین ساوه برای فرهنگیان و مردم انقلابی، علیه حکومت پهلوی سخنرانی کردند (باستانی‌پاریزی، ج۲، ص۷۸۹،۷۹۰).
همچنین فرهنگیان کرمان با صدور قطعنامه و ارسال آن به مراجع تقلید، اعتراض خود را نسبت به آتش زدن مسجد جامع اعلام کردند و از سوی مراجع عظام ازجمله آیت الله سید عبدالله شیرازی، تلگراف‌هایی در پاسخ به درخواست‌های فرهنگیان و حمایت از آنان صادر گردید («گوشه‌ای ... »، بش). بدین ترتیب تا یک هفته، هر روز اجتماعاتی در اداره‌کل آموزشوپرورش تشکیل شد (روح‌الامینی و شاهرخی، ص۱۵۰؛ یوسف‌زاده، ص۲۰۷) در نتیجۀ این تلاش‌ها مأمورین رژیم وادار به بازگشایی این مسجد شدند (روح‌الامینی و شاهرخی، ص۱۴۹).
در کنار کارکنان اداره کل استان در مرکز، فرهنگیان، معلمان و دانشآموزان در شهرستان‌های دیگر استان کرمان همچون بم، سیرجان، زرند، بافت و رفسنجان نیز فاجعه مسجد جامع را محکوم کرده و با اعتصاب و تظاهرات، خواستار مجازات مسببین این فاجعه شدند. برخی از این تظاهرات‌ها همچون تظاهرات مردم شهرستان بم در ۷ آبان همان سال، منجر به درگیری با مأموران و طرفداران حکومت پهلوی شد و در پی آن هشت تن از معلمان و دانشآموزان مجروح گردیدند (علیمحمدی، ص۳۸-42).
مبارزات انقلابی مردم کرمان با مأموران رژیم پهلوی، همچنان ادامه یافت تا آنکه این درگیری‌ها منجر به شهادت چهار تن از مردم، ازجمله دو معلم به نام‌های فرامرز دادبین و حمید نامجو در واقعه ۲۴ آذر ۱۳۵۷، شد. این واقعه در مسجد مَلِک (امام خمینی کنونی، کرمان) حین برگزاری مراسم هفتم نخستین شهید طلبه استان کرمان، حسن توکلی رخ داد (روح‌الامینی و شاهرخی، ص۱۸۷؛ فرهنگ ...، ذیل نام‌ها). از آنجا که فرهنگیان استان، از بانیان اصلی برگزاری مراسم مورد نظر بودند، ساواک دو روز بعد، چهار تن از آنان به نام‌های علی ایرانمنش، عبدالحسین ساوه، علی و محمد مشارزاده را دستگیر و به زندان فرستاد (روح‌الامینی‌و شاهرخی، ص۱۸۹). به دنبال آن، فرهنگیان کرمان با تعطیل کردن مدارس، در اداره‌کل آموزشوپرورش استان تحصن کرده و خواستار آزادی آنها شدند. این تحصن پس از یک ماه، با آزادی بازداشت‌شدگان خاتمه یافت (روح‌الامینی‌و شاهرخی، همان‌جا؛ یوسف‌زاده، ص۲۰۷؛ «کرمان ... »، بش).
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدیریت اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان، دچار تغییرات عمده‌ای شد و در این راستا، هوشنگ قائلی از ریاست اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان برکنار و عبدالحسین ساوه به سمت رئیس جدید منصوب گردید (دانشور، ص۵۲۰؛ نک: مظهری، ص۹۳).
با شروع غائلۀ کردستان از ابتدای ۱۳۵۸ ش، حدود سیزده تن از بانوان فرهنگی استان کرمان، به صورت داوطلبانه به کردستان اعزام شدند. آنان افزون‌بر امور امدادگری به کارهای تبلیغی، فرهنگی و تدریس دانشآموزان آن منطقه پرداختند (توحیدی، ص۴۶،۴۷؛ سیف‌الدینی).
با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، در شهریور ۱۳۵۹، اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان به پشتیبانی از جنگ پرداخت درحالی که این کمک‌ها، چندان قابل توجه نبود اما از خرداد ۱۳۶۰ به‌دنبال عزل بنی‌صدر و تغییر در مدیریت جنگ، ستاد پشتیبانی جنگ آموزشوپرورش استان کرمان، با مدیریت محمد انجم‌شعاع در راستای جمع‌آوری کمک‌های نقدی و غیرنقدی فرهنگیان، دانشآموزان و هنرجویان و تأمین اقلام مورد نیاز رزمندگان تشکیل و فعالیت آن بعدها با انتقال از محل فعلی کلینیک فرهنگیان به اداره کل، گسترده‌تر شد (توحیدی، ص۱۰۳). از جملۀ این کمک‌ها، اهدای بیش‌از ۶۲ میلیون ریال کمک نقدی و ۱۰۹ قطعه طلا و اعزام ۴۰ کامیون کمک‌های غیر نقدی و اهدای ماشین آلاتی همچون آمبولانس، بنز دو تن، تریلر، وانت لندکروز و موتور سیکلت و اهدای خون توسط بیش از ۱۵۰۰ تن از فرهنگیان در ۱۳۶۳ ش است. افزون‌بر آن، بیش‌از ۶۰۰ هزار ریال به مهاجران جنگی و ۳۰۰ هزار ریال برای بازسازی شهر بُستان پرداخت کردند (عملکرد یک ... ).
اسکان مهاجرین جنگی در دانشسرای راهنمایی سابق، واقع در خیابان سرباز و جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای آنان با کمک ارگان‌های مربوطه ازجمله سپاه پاسداران و دفاتر ائمه جمعه در استان، از دیگر فعالیتهای اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان بود (توحیدی، ص۳۵-36).
دوختن لباس، ملحفه و تهیه ملزومات دیگر برای رزمندگان، در مراکز آموزشی و فنی دخترانه ازجمله «هنرستان الزهرا» واقع در خیابان شهید سید مصطفی خمینی و تعمیر و بازسازی وسایل مورد نیاز رزمندگان در مراکز فنی‌وکارگاهی پسرانه همچون هنرستان دادبین و اعزام افراد متخصص(اعم از فرهنگیان و دانشآموزان) از این مراکز به جبهه از دیگر فعالیتهای اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان بوده است. (باستانی‌پاریزی، ج۲، ص۷۹۲؛ توحیدی، ص۳۶).
از دیگر عرصه‌های فعالیت اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان، در طول دفاع مقدس، عضویت بانوان فرهنگی در واحد تعاون و انصارالمجاهدین بود (توحیدی، ص۴۷؛ نک: سیف‌الدینی). وظیفۀ این واحد، پشتیبانی از خانوادة رزمندگان از قبیل سرکشی به آنان، تهیه و توزیع کالابرگ (کوپن) و رسیدگی به مسائل تحصیلی و درمانی آنان بود («روایتی ... »، بش).
از دیگر اقدامات اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان، فعالیتهای آموزشی به‌منظور جبران عقب‌افتادگی دانشآموزان رزمنده بوده است. این اداره‌کل تا ۱۳۶۴ ش، فعالیتهای سازمان‌یافته و رسمی در این زمینه نداشت و معلم‌های حاضر در جبهه، داوطلبانه و خودجوش، برخی از کلاس‌های درسی را دایر می‌کردند؛ اما این اداره‌کل از آن سال به بعد، اقدام به تشکیل «مجتمع‌های آموزشی رزمندگان» در استان کرمان و مناطق عملیاتی کرد. نخستین مجتمع، در دبستان قدیمی عباس صالحی در شهر کرمان، با مدیریت محمد انجم‌شعاع، در مقاطع راهنمایی و متوسطه بود (توحیدی، ص۹۹-101). سپس شعبه‌هایی از آن در شهرهای دیگر استان همچون جیرفت، رفسنجان، شهربابک، زرند، بافت، رابُر، بم و سیرجان شروع به فعالیت کردند (همو، ص۱۰۲). افزون‌بر آن مجتمع آموزشی ثارالله در پادگان لشکر ۴۱ ثارالله و مقر‌های لشکر در سد دز ( شمال خوزستان)، و شلمچه (در خوزستان)،و فاو و جفیر (در جنوب غرب اهوازخوزستان)، فاو ( در جنوب سرقی عراق) سد میاندوآب (جنوب آذربایجان غربی) و سقز (شمال کردستان) تشکیل شد و برنامه‌ها‌ی آموزشی، برگزاری امتحانات داخلی و نهایی و حتی آزمون دانشگاه‌ها‌ی دولتی و آزاد از محصلین رزمنده در این مراکز انجام می‌گرفت (باستانی‌پاریزی، ج۲، ص۷۹۱؛ توحیدی، ص۱۰۳). نخستین مسئول مجتمع ثارالله، حمید مؤذن‌زاده و سپس حسین صفری بود (توحیدی، ص۱۰۳).
در چهارمین سال جنگ، استقبال جوانان و نوجوانان داوطلب عضویت در پایگاه‌های بسیج، افزایش درخور توجه‌ای داشت. به همین سبب، روش‌های جدیدی در آموزش نظامی و درس آموزش آمادگی دفاعی برای دانشآموزان پسر طراحی شد که با همکاری سید کاظم اکرمی، وزیر وقت آموزشوپرورش (1363-1367 ش)، این طرح به شکل آزمایشی در مدارس اجرا شد؛ سپس در ۱۳۶۴ ش، این طرح در همۀ مدارس راهنمایی و دبیرستان رسمیت یافت. ازآنجاکه بخش عملی این درس مستلزم حضور دانشآموزان در پادگانهای آموزشی بود، ازاین‌رو سپاه و بسیج، راه‌اندازی پادگان یا اردوگاه‌های قدس را در سراسر کشور طراحی کردند که با همکاری مردم و مراکز دولتی این اردوگاه‌ها ساخته شد. به‌طوری‌که در ۱۳۶۵ ش، شمار آنها به صد پادگان رسید (سیر ... ، بش). بدین ترتیب آموزش منظم نیروهای بسیجی در استان‌های کشور به‌صورت متمرکز آغاز شد به این ترتیب اعزام نیرو از اداره کل آموزش و پرورش استان از ابتدای سال ۱۳۶۵ ش، آموزش نظامی را در یک دوره ده روزه در پادگانهای قدس و علی بن ابی طالب در کرمان و پادگان ربذه در بیابان‌های اطراف کرمان انجام دادند و در قالب لشکر ۴۱ ثارالله به جبهههای جنگ گسیل می‌شدند (باستانی‌پاریزی، ج۲، ص۸۱۰). به این ترتیب، در ۱۳۶۵ ش، ۶۷۳ تن از معلمان، کارمندان و دانشجویان تربیت معلم و ۸۲۷ تن از دانشآموزان از استان کرمان، در جمع سپاهیان محمد(ص)، برای حضور در عملیات کربلای۴ و ۵ حضور یافتند («کمک فرهنگیان ... »، ص۲). در جریان عملیات کربلای ۴ نیز سیدعلی میرتاج‌الدینی، رئیس آموزشوپرورش منطقه قلعه‌گنج، و چند تن از فرهنگیان استان به شهادت رسیدند که در پی آن، سید کاظم اکرمی، وزیر آموزش‌و‌پروش وقت، با ارسال پیامی، از مقام این شهدا تجلیل و تسلیت خود را به خانواده و مردم کرمان اعلام داشت («پیام ... »، ص۳). بنابر آمار مستخرجه از فرهنگ اعلام شهدای استان کرمان، در مجموع تعداد ۵۲ معلم، ۱۸ تن از کارکنان آموزش و پرورش و ۷ تن از دانشآموزان استان کرمان طی عملیاتهای کربلای۴ (دی ۱۳۶۵)، کربلای ۵ (بهمن ۱۳۶۵) و عملیات تکمیلی آن به شهادت رسیدند (نک: «فرهنگ ... »، ذیل نام‌ها).
آنجاکه در جریان طرح اعزام نیرو کاروان یک صد هزار نفری، از اداره کل آموزش و پرورش استان، حجت‌الاسلام‌‌والمسلمین علی ایرانمنش* اقدامات مؤثری در سازماندهی و اعزام نیرو به جبهه داشت که همین امر موجب عصبانیت نیروهای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) شده بود و وی را در ۲۷ بهمن ۱۳۶۵ ترور و به شهادت رساندند («فرهنگ ... . »، ذیل‌نام؛ «حجت‌الاسلام ... »، ص۱).
پشتیبانی و اعزام نیرو از اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان همچنان ادامه داشت که طبق آمار موجود، از ابتدای جنگ تا پایان سال ۱۳۶۵ش، بالغ‌بر یک میلیارد ریال کمک نقدی و بیش‌از ۲۰۰ کامیون کمک غیر نقدی و در مجموع ۴۲ هزار و ۹۶۳ دانش‌آموز و ۴ هزار و ۵۷۹ تن اعم از معلمین و کارکنان این اداره‌کل، از استان کرمان به جبهههای جنگ ارسال و اعزام شدند (عملکرد اداره‌کل ... ).
اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان علاوه بر فعالیتهای پشتیبانی، اقداماتی را در راستای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت انجام داده است. در این راستا بسیج فرهنگیان و بسیج دانش‌آموزی، زمینه‌های لازم برای آموزش‌های عقیدتی، سیاسی و نظامی در میان فرهنگیان و دانشآموزان را فراهم کرد. همچنین، کمک‌های مردمی و دولتی به‌کمک همین بسیجیان در پایگاه‌های بسیج، بسته‌بندی و به جبهه‌ها ارسال می‌شد (باستانی‌پاریزی، ج۲، ص۷۹۲؛ توحیدی، ص۳۷،۴۷).
از مجموع نیروهای اعزام شده تا پایان جنگ، ۲۳۵ تن از کارکنان و معلمین و ۱۳۲۰ دانش‌آموز در جبهههای جنگ شهید شدند (کاشانی). برجسته‌ترین آنها، افزون‌بر مدیرکل و سید علی میرتاج‌الدینی (رئیس آموزشوپرورش شهرستان قلعه‌گنج)، سه تن دیگر به‌نام‌های عبدالمهدی امیدی (مدیر آموزشوپرورش شهرستان رابر)، اکبر قاضی‌زاده (رئیس آموزشوپرورش شهرستان ماهان) و غلامرضا جعفری‌پور کرمانی (مسئول هسته گزینش آموزشوپرورش استان کرمان) هستند («فرهنگ ...» ، ذیل نام‌ها؛ کاشانی).
پس از جنگ، اداره‌کل آموزشوپرورش با همکاری بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمان به تأسیس و تشکیل مدارس شاهد در سطح استان، اقدام کرد (کاشانی) این مدارس با دستور امام‌خمینی(ره) باهدف رسیدگى به مسائل فرهنگى و آموزشى فرزندان شهدا، اسرا و مفقودین ایجاد شد (امام‌خمینی ، ج۲۰، ص۲۸). در این راستا از ۱۳۶۸ ش، مجتمع‌های آموزشی رزمندگان استان کرمان، به مدارس «ایثارگران و شاهد» تغییر نام داد و برای ارائۀ خدمات آموزشی و فرهنگى به خانواده‌های شاهد، مورد استفاده قرار گرفت (توحیدی، ص۱۰۳). مدارس شاهد در حال حاضر، پذیرای فرزندان خانواده‌های شهدا، جانبازان، آزادگان، ایثارگران، نظامیانی که در مناطق مرزی و عملیاتی خدمت کرده‌اند و مدافعان حرم می‌باشد (کاشانی).
با پایان گرفتن جنگ تحمیلی، ستاد پشتیبانی جنگ آموزشوپرورش استان کرمان، به «اداره امور ایثارگران» تبدیل شد و هم‌اکنون با عنوان «اداره شاهد و امور ایثارگران»، به امور مدارس شاهد و امور خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان این اداره‌کل به رسیدگی امور ایثارگران می‌پردازد (توحیدی، ص۱۰۳).
اداره شاهد و امور ایثارگران اداره‌کل آموزش و پرورش افزون بر رسیدگی به امور ایثاگران اداره کل استان، فعالیتهای خود را در راستان ترویج فرهنگ ایثار و شهادت ادامه داد که مهمترین آنها عبارت‌اند از: برگزاری یادواره‌ها‌ی شهدای دانش‌آموز و فرهنگیان، بزرگداشت عملیاتهای جنگی، کنگره فرهنگیان با نام شهید علی ایرانمنش و اعزام دانش آموزان به اردوی راهیان نور؛ افزون بر این‌‌ها، اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان عضو «ستاد ترویج فرهنگ ایثار و شهادت» استان کرمان می‌باشد و برای توسعه در این زمینه، ستادی با همین نام در مجموعه آموزشوپرورش دایر کرده است. و همواره در برگزاری مسابقات، چاپ، نشر و نصب پوستر و اعزام راویان و سخنرانان در مدارس در خصوص دفاع مقدس فعالیت دارد. همکاری در برگزاری کنگره سرداران شهید استان با انجام فعالیتهای تبلیغاتی وتأمین نیروی انسانی و تدریس درس آمادگی‌دفاعی به دانشآموزان از جمله اقدامات دیگر این سازمان می‌باشد؛ همچنین تعداد هزار و ۷۷۹ مدرسه در سطح استان، در راستای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و زنده‌نگه‌‌داشتن یاد و خاطره شهدا، به نام شهدا و مفاهیم مربوط به شهید و شهادت نام -گذاری شده‌اند (کاشانی).
چاپ و نشر کتاب‌هایی همچون راز صبح، پیرامون زندگینامه مدیرکل شهید آموزش و پرورش استان کرمان، حجت الاسلام علی ایرانمنش (1403 ش)، زندگینامه شهدای آموزشوپرورش استان کرمان (1380 ش) و شرح این عاشقی (1390 ش) پیرامون نقش فرهنگیان شهرستان کرمان در هشت سال دفاع مقدس، ازجمله فعالیتهای این اداره‌کل در خصوص چاپ و نشر کتاب دربارۀ دفاع مقدس است. همچنین این اداره‌کل، هر سال مراسم تجلیل از خانوادۀ شهدا و برخی مراسم‌های مشابه را برگزار می‌کند (همو).
از تعداد کارکنان ایثارگر اداره‌کل و خانوادۀ ایشان، آمار دقیقی نیست (همو). تنها در شهرستان کرمان، تعداد ایثارگران فرهنگی، قریب به ۹۰۰ تن میباشند و از میان آنان ۲۵۰ تن جانباز و بیش‌از ۶۰ تن آزاده هستند (توحیدی، ص۲۰۵-228) و در حال حاضر (1403 ش) 40 تن از فرهنگیانِ آزاده در این اداره‌کل مشغول خدمت میباشند؛ ضمن آنکه یک فرهنگی و ۲۷ دانش‌آموز در حادثه تروریستی گلزار شهدای کرمان به مناسبت مراسم سالگرد حاج قاسم سلیمانی مورخ در ۱۳ دی ۱۴۰۲ شهید شدند (کاشانی).
از حیث ساختار سازمانی درحال حاضر ۳۰ ادارۀ آموزش و پرورش در سراسر استان کرمان، زیر مجموعۀ این اداره‌کل مشغول خدمت هستند («پایگاه‌های ... »، بش).
مآخذ: امام خمینی (رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران)، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹ش؛ «انحلال فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس و فرماندار کل بنادر و جزایر دریای عمان و تشکیل سازمان استانداری بنادر و جزایر و سواحل خلیج فارس و دریای عمان، مصوب ۱۸ آذر ۱۳۴۶ش» (بارگذاری: بیتا)، سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران <www.qavanin.ir> (دسترسی: ۱۳ بهمن ۱۴۰۲)؛ باستانی پاریزی، محمدابراهیم، گنجینه آموزشوپرورش شهر کرمان در آیینه تاریخ، کرمان: پژوهشکده تعلیم وتربیت، ۱۳۸۴ش؛ «پایگاه‌های زیر مجموعه اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان» (بارگذاری: بیتا)، سایت اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان <www.kerman.medu.gov.ir> (دسترسی: ۱۰ مرداد ۱۴۰۲)؛ «پیام وزیر آموزشوپرورش به مناسبت شهادت فرهنگیان استان در جبهههای نبرد»، روزنامه حدیث کرمان، ۲۳دی ۱۳۶۵، شم ۶۸؛ «تصویبنامه راجع به تبدیل فرمانداری‌کل سیستان و بلوچستان مرکز زاهدان به استان سیستان و بلوچستان، مصوب ۲۸ مهر ۱۳۳۶» (بارگذاری: بیتا)، سایت مرجع حقوقی ایران <www.solh.ir> (دسترسی: ۱۳ بهمن ۱۴۰۲)؛ «تغییر نام استان ساحلی و بنادر و جزایر خلیج فارس و دریای عمان، مصوب ۱۲ مهر ۱۳۵۵»، (بارگذاری: بیتا)، <www.solh.ir> (دسترسی: ۱۳ بهمن ۱۴۰۲)؛ توحیدی، امین‌رضا، شرح این عاشقی، کرمان: شورای تحقیقات اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان، ۱۳۹۱ش؛ روح‌الامینی، فاطمه و سعید شاهرخی، انقلاب اسلامی در کرمان، کرمان: سازمان اسناد و کتابخانه کلی منطقه جنوب شرق کشور، ۱۳۹۰ش؛ «حجت‌الاسلام ایرانمنش مدیرکل آموزشوپرورش و امام‌جمعه‌موقت کرمان به اتفاق راننده‌اش به شهادت رسید»، روزنامه حدیث کرمان، ۲۸بهمن ۱۳۶۵، شم۷۳؛ دانشور، محمد، از قلعه‌دختر تا دقیانوس، کرمان: مرکز کرمان شناسی، ۱۳۸۹ش؛ «روایتی از مجاهدت‌های زنانه در روزهای اولیه جنگ» (بارگذاری: ۴ فروردین ۱۳۹۶)، خبرگزاری میزان <www.mizanonline.ir> (دسترسی: ۱۹ خرداد ۱۴۰۳)؛ «سـیر تـاریـخــی وزارت فـرهـنـگ و ارشـاد اسـلامـی» (بارگذاری: بیتا)، سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی <www.farhang.gov.ir> (دسترسی ۲۲ خرداد ۱۴۰۲)؛ سیر تکوین بسیج (58 ـ ۱۳۷۹ ش)، به کوشش سازمان تحقیقات و خودکفایی نیروی مقاومت بسیج (مرکز مطالعات ارتش بیست‌میلیونی)، تهران: سازمان تحقیقات و خودکفایی نیروی مقاومت بسیج، ۱۳۸۱ ش؛ سیف‌الدینی، اشرف، شاهدان حماسه، کرمان: ودیعت، ۱۳۸۵ش؛ علیمحمدی افشار، بابک، روزشمار انقلاب اسلامی استان کرمان، کرمان: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۷ش؛ «عملکرد اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان در دفاع مقدس»، سند مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۶۵، شم‌بازیابی: KR/D/01/13755، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان کرمان؛ فرهنگ اعلام شهدا استان کرمان، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهشهای بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: نشر شاهد، ۱۳۹۵ش؛ «قانون اداری وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه، مصوب ۱۱ شهریور ۱۲۸۹» (بارگذاری: بیتا)، سایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی <www.rc.majlis.ir> (دسترسی ۲۲ دی ۱۴۰۲)؛ «قانون اصلاح قانون تقسیمات کشور و اصلاح قانون راجع به محصلین کلاس اختصاصی وزارت داخله، مصوب ۱۹ دی ۱۳۱۶»، (بارگذاری: بیتا)، <www.rc.majlis.ir> (دسترسی: ۱۲بهمن ۱۴۰۲)؛ «قانون اهداف و وظایف وزارت آموزشوپرورش، ۲۵ بهمن ۱۳۶۶» (بارگذاری: بیتا)، <www.rc.majlis.ir> (دسترسی ۲۴خرداد 1402)؛ «قانون تقسیمات کشور و وظایف فرمانداران و بخشداران، مصوب ۱۶ آبان ۱۳۱۶» (بارگذاری: بیتا)، <www.rc.majlis.ir> (دسترسی: ۱۲ بهمن ۱۴۰۲)؛ «قانون تشکیل ایالات و ولایات و دستورالعمل حکام، مورخ ۲۷ آذر ۱۲۸۶» (بارگذاری: بیتا)، <www.rc.majlis.ir> (دسترسی: ۱۱ بهمن ۱۴۰۲)؛ «قانون تفکیک وزارت فرهنگ، مصوب ۱۸ آذر ۱۳۴۳» (بارگذاری: بیتا)، <www.rc.majlis.ir> (دسترسی ۲۴ خرداد ۱۴۰۲)؛ کاشانی، احسان (رئیس اداره امور شاهد و ایثارگران اداره‌کل آموزش و پرورش استان کرمان)، مصاحبه با مؤلف، ۱۰ مرداد ۱۴۰۲؛ کرمان در انتظار خلق حماسه/ حضور گام به گام مردم در پیروزی انقلاب، (بارگذاری: ۲۱بهمن۱۳۹۰)، سایت خبرگزاری مهر <www.mehrnews.com> (دسترسی: ۱۵ مهر ۱۴۰۲)؛ «عملکرد یک سالۀ ستاد امداد و پشتیبانی اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان»، سند مورخ ۱۹ اردیبهشت ۱۳۶۴، شم‌بازیابی: KR/D/01/8094، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان کرمان؛ «کمک فرهنگیان به سیل زدگان»، روزنامه حدیث کرمان،۲ دی ۱۳۶۵، شم۶۵؛ گوشه‌ای از مبارزات فرهنگیان کرمان با رژیم پهلوی، (بارگذاری: ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۸)، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی <www.irdc.ir> (دسترسی ۱۸مهر۱۴۰۲)؛ مظهری، جلیل، تاریخ کرمان از قاجار تا انقلاب، کرمان: مؤلف، ۱۳۹۴ش؛ وزیری، احمد علی‌خان، جغرافیای کرمان، به کوشش باستانی‌پاریزی، تهران: ابن‌سینا، ۱۳۵۳ش؛ یوسف‌زاده، محمود، سیری در تاریخ آموزشوپرورش استان کرمان، کرمان: مرکز تحقیقات اداره‌کل آموزشوپرورش استان کرمان، ۱۳۷۷ش.
/ سید حکیم جعفری نسب جَوَری/